HET KLEEDJE VOOR HITLER
De auteur Bas von Benda-Beckmann groeide op in een Duits-Nederlands gezin. Hij werd al op jonge leeftijd gefascineerd door de Tweede Wereldoorlog. Toen hij dertien was hoorde hij voor het eerst dat zijn oudtante Luise de weduwe was van Hitlers trouwste generaal, Alfred Jodl. Alfred Jodl werd tijdens het Proces van Neurenberg als oorlogsmisdadiger ter dood veroordeeld. Oudtante Luise is een belangrijke persoon in het boek. Zij trouwde in april 1945, na een jarenlange relatie, met Alfred Jodl. Luise publiceerde in 1976 Jenseits des Endes, een apologie voor Alfred Jodl. In Het kleedje voor Hitler wordt er dieper ingegaan op de ongemakkelijke periode tijdens het nazi-regime van de familie en de invloed ervan op de familieleden. Door het boek krijgt men een bijzondere kijk op de generale staf tijdens de 2e wereldoorlog. Er volgen meer verhalen uit die periode, zoals dat van Luises jongere zus Tini, die eerst partijlid werd maar later een relatie kreeg met een half-Joodse arts en bevriend raakte met een van de samenzweerders tegen Hitler.
Het kleedje voor Hitler is een fascinerende geschiedenis van zijn familie in de twintigste eeuw die de grotere geschiedenis dichterbij brengt. Het boek omvat 5 tijdperken, namelijk: 1871 – 1918, 1918 – 1933, 1933 – 1939, 1939 – 1945 en 1945 – 2023.
De familieleden van de diverse generaties hebben dagboeken geschreven over het wel en wee van de familie. Onder andere over het landgoed van de familie in Rubkow, Vorpommeren in Duitsland.
Bas von Brenda heeft als historicus dankbaar gebruik van gemaakt van de vele dagboeken. Maar is toch ook zelf op onderzoek gegaan naar het verleden van zijn grootouders, oudooms en -tantes, die de grote geschiedenis van zo dichtbij meemaakten. Hij stuitte daarbij op een anekdote. De familie zou Hitler een het kostbare tafelkleedje met jachttaferelen cadeau hebben gedaan.
DE AUTEUR
Bas von Benda-Beckmann (1976) is historicus en werkt bij de Anne Frank Stichting. Eerder schreef hij De Velser Affaire, dat op de shortlist stond van de Libris Geschiedenis Prijs, en Het Oranjehotel, dat de longlist van de Libris Geschiedenis Prijs haalde. Na het Achterhuis. Anne Frank en de andere onderduikers in de kampen verscheen in 2020 en kwam tot stand met medewerking van Erika Prins, Gertjan Broek, Esther Göbel en Teresien da Silva.
DE GENERALE STAF IN WO II
In 1808 werd in Pruisen, na de Napoleonse oorlogen, binnen het nieuw opgerichte Oorlogsministerie de “Generalstab” (Generale Staf) opgericht als een centraal orgaan met een brede waaier van bevoegdheden voor het landleger. Na de caputilatie in de 1e wereld oorlog werd het leger teruggebracht naar 100.000 manschappen en de staf ontbonden. Door de legerleiding werd een aantal traditionele taken van de Generale Staf elders ondergebracht.
Na de opkomst van Hitler kregen de, tijdens de Weimarrepubliek vermomde staven bij de troepen, opnieuw een officiële status. Aanvankelijk had Hitler groot vertrouwen in de mythe van de alleswetende en alles kunnende Generale Staf. Er onstond in de loop van de jaren een conflict tussen de persoonlijkheid van de koele wetenschappelijk denkende Stafofficieren en de visionaire gevoelsmatig denkende en handelende leider van het volk: Hitler.
Het gevolg was een groeiend wantrouwen van Hitler voor de Generale Stafofficieren.
De nazi-ideologie eiste haar tol in het Korps. Een aantal Generale Staf Officieren werden aangetrokken door de Nazi-ideologie. Men zette onvermoeibaar de kennis en krachten in, zonder verder na te denken. Anderen hielden vast aan de traditionele normen en waarden van de Generale Staf als instituut. Een aantal leger officieren maakten plannen om het naziregime omver te werpen. Na de aanslag op Hitler op 20 juli werden vierentwintig leden van de Generale Staf ter dood veroordeeld en opgehangen wegens medeplichtigheid. Zestien Generale Stafofficieren pleegden zelfmoord om aan vervolging te ontsnappen.
Na de Tweede Wereldoorlog werd de Duitse Generale Staf in Neurenberg aangeklaagd als misdadige organisatie, maar niet veroordeeld. De twee leidende generaals, Keitel en Jodl werden individueel aangeklaagd, veroordeeld en geëxecuteerd.